Hoa thiên lý: Trồng chơi… ăn thiệt !

Hoa thiên lý, dân gian thường gọi là bông lý, là loại dây leo, lá hình tim, hoa mọc thành chùm, lúc nở có màu vàng xanh và thoang thoảng hương về đêm. Thiên lý có mặt ở khắp mọi nơi. Xưa nay người ta trồng thiên lý chủ yếu để làm cảnh và làm thuốc, nhưng kể từ khi các tay đầu bếp biết khai thác giá trị của loài bông lý và nâng nó lên thành hàng đặc sản, nhiều nông dân bắt đầu trồng loài hoa này để thu hái hoa bán ra thị trường, hiệu quả rất tốt.

Khu vườn của ông Nguyễn Hồi Xưa, quê ở ấp Đông Hòa, xã Đông Hiệp, huyện Thới Lai, TP. Cần Thơ hiện có 200 dây thiên lý đang kỳ ra hoa. Cả vườn thiên lý đều leo giàn do ông thiết kế bằng tre, theo chiều đứng rất vững chắc. Ông Xưa cho biết, thiên lý trồng rất “mau ăn”, chỉ sau 2 tháng chăm sóc là dây ra hoa, mỗi ngày thu hoạch 1 lần, mỗi lần từ 20 – 30 kg. Giá bán lẻ hiện nay dao động từ 35.000 – 50.000 đ/kg, thu nhập bình quân mỗi ngày 800.000 đồng, vượt xa tiền bán ổi trái. Nếu bán sỉ, thương lái sẽ mua với giá thấp hơn 1/3. Còn nếu như biết xử lý cho hoa ra nghịch mùa thì giá sẽ gấp đôi.

Về kỹ thuật chăm sóc, ông Xưa cho biết thiên lý rất cần nước và nắng, đất phải giàu hữu cơ. Để cho cây siêng ra hoa, hoa to và đẹp, sau mỗi đợt thu hoạch, ông bổ sung NPK cho mỗi gốc từ 100 – 120 g. Đặc biệt, rất ít khi ông dùng đến thuốc BVTV nên sản phẩm rất an toàn cho sức khỏe người dùng. Thiên lý mỗi năm cho hoa 9 tháng, cao điểm từ tháng 3 – 7 âm lịch. Sau khi dây hết hoa, ông xả giàn, cắt dây, chừa gốc, sau đó tiếp tục vô phân, tưới nước chờ mùa sau cây ra tược mới.

Theo kinh nghiệm dân gian, hoa lý có giá trị dinh dưỡng giống như hạt sen và thịt le le, đặc biệt là giúp cho nam giới tăng cường sinh lực và dẻo dai. Chính vì vậy mà trong nhà hàng, quán nhậu, nhiều đầu bếp tài hoa đã bày vẽ biến tấu thành nhiều món ăn hấp dẫn có tên trong thực đơn như: lẩu mắm hoa lý, hoa lý nấu canh chua, hoa lý xào tôm, hoa lý luộc, hoa lý làm gỏi, hoa lý làm dưa chua… nổi tiếng nhất là hoa lý nấu canh. Dù nấu với thịt, cá hay tôm, thứ nào cũng ngon nhất xứ nhờ vị ngọt tự nhiên và cái chất bùi bùi, ngòn ngọt của hoa lý, nhai vào cảm thấy giòn giòn mới thật thú vị.

Bữa cơm mùa hè mà có được một tô canh hoa lý hôi hổi nóng thật không có gì bằng! Tuy nó không phải là thứ cao lương mỹ vị nhưng chính cái hương vị nồng nàn, quen mà lạ đó sẽ tạo nên một bữa cơm đầm ấm và vui vầy… Đúng là một loài hoa đặc trưng và vô cùng bổ dưỡng nên nhiều nông dân miền Tây đã nắm bắt thời cơ và đang chuyển hướng từ rau truyền thống sang trồng thiên lý theo mô hình vườn rau – cây thuốc một cách rất có hiệu quả “một vốn bốn lời” vì đây là một mô hình không cần nhiều vốn đầu tư và cũng ít xảy ra rủi ro.

Sưu tầm