Mô hình cà phê xen canh hồ tiêu có hiệu quả
Năm 1998, từ Nghệ An vào thôn 13, xã Tân Hòa (Buôn Đôn-Đăk Lăk) lập nghiệp với số vốn rất ít ỏi, cùng với việc làm thuê mướn, anh Lê Đình Phục đã mua được 1 ha đất rẫy. Cũng như nhiều gia đình khác, anh chọn cây cà phê và một ít trụ tiêu để trồng trên đất rẫy của mình.
Anh Phục thu hoạch tiêu niên vụ 2011-2012.
Tuy nhiên, do chưa có kinh nghiệm nên rẫy cà phê và tiêu của gia đình anh cho năng suất không cao, cà phê thường cho quả nhỏ, nhiều cây bị bệnh gỉ sắt nặng; còn tiêu được trồng bằng trụ chết nên thường bị bệnh chết nhanh và phải tưới nhiều.
Năm 2005, anh Phục trồng 300 cây lồng mức xen giữa rẫy cà phê để làm trụ tiêu. Sau hơn 2 năm, anh phá bỏ hết các trụ tiêu bằng cây chết và bắt đầu cho tiêu leo vào cây lồng mức. Cây tiêu trồng ở trụ sống sinh trưởng, phát triển rất tốt, lá xanh mướt, rất sai quả và hầu như không có sâu bệnh. Vườn cà phê được sự che chắn của cây lồng mức và tiêu nên cũng ít phải tưới hơn. Trụ cây lồng mức được anh Phục hãm ngọn ở độ cao từ 5 – 6m nên cây tiêu có điều kiện phát triển lên cao hơn so với trụ khô, từ đó năng suất của cây tiêu cũng được tăng lên. Trong những năm qua, vườn tiêu trồng xen trong cà phê của anh Phục đã cho thu nhập khá cao. Bình quân, mỗi trụ tiêu của anh cho thu nhập từ 6-7 kg quả. Trong niên vụ 2011 – 2012, 1 ha đất vườn của anh đã cho thu hoạch 1,8 tấn tiêu và 2,5 tấn cà phê, sau khi trừ chi phí, gia đình anh còn hơn 250 triệu đồng.
Thấy mô hình trồng xen canh cà phê và tiêu phát triển tốt, cả hai loại cây trồng ảnh hưởng tốt cho nhau nên anh Phục quyết định giữ lại số cà phê già cỗi để cải tạo bằng biện pháp cưa và ghép các giống cà phê tốt hơn. Anh đã tìm đến Viện Khoa học Kỹ thuật Nông – Lâm nghiệp Tây Nguyên mua chồi cà phê giống tốt để ghép cải tạo vườn cà phê gia đình. Đến nay, cà phê giống xấu trong vườn đã được thay thế gần hết. Cây cà phê ghép giống mới sinh trưởng khỏe, không sâu bệnh, cho năng suất cao hơn hẳn. Anh Phục cũng liên tục mở rộng diện tích cà phê xen canh với tiêu bằng trụ sống. Tính đến thời điểm này, anh đã trồng được 600 trụ tiêu xen giữa cà phê. Trong năm 2012, anh đang dự tính sẽ trồng thêm 200 trụ nữa từ diện tích đất rẫy mà gia đình anh mới mua.
Không chỉ chăm lo cho mô hình kinh tế của gia đình mình, anh Lê Đình Phục còn sẵn lòng tạo điều kiện giúp đỡ cho các hộ gia đình khác trong thôn, xã như: chia sẻ kinh nghiệm sản xuất, tư vấn về khoa học kỹ thuật… Gia đình anh còn tự ươm giống cây lồng mức để trồng và bán cho các hộ gia đình khác.
Quốc An