Sản xuất tiêu hữu cơ bền vững

Trong bối cảnh hồ tiêu Tây Nguyên đang điêu đứng thì thương hiệu hồ tiêu hữu cơ của Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ Nam Yang vẫn từng bước khẳng định với đầu ra ổn định, giá bán tốt.

Trở lại HTX Nam Yang (huyện Đăk Đoa, Gia Lai) vào những ngày đầu tháng 9, chúng tôi không khỏi bất ngờ bởi cách mà người dân nơi đây đang cùng nhau gây dựng lại giống tiêu sẻ Lệ Chí, trồng theo phương pháp hữu cơ hướng đến một nền nông nghiệp xanh và sạch.

Còn nhớ cách đây 2 năm, HTX Nam Yang ra đời vào thời kỳ hồ tiêu “bi đát”, dịch bệnh hoành hành, tiêu rớt giá thê thảm khiến không ít người hoài nghi về mức độ thành công của mô hình này. Tuy nhiên, bằng hướng đi mới, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật nên vườn tiêu của HTX vẫn tươi tốt, mang lại giá trị cao.

Đến nay, nhờ mạnh dạn làm tiêu hữu cơ và các tiêu chuẩn an toàn, HTX Nam Yang đã có những sản phẩm chất lượng cao đưa ra thị trường với thương hiệu Tiêu Lệ Chí được khách hàng trong và ngoài nước đánh giá cao. Điển hình như tiêu hữu cơ (sạch 600 chất) gồm tiêu đỏ, tiêu sọ, tiêu đen, tiêu xanh; tiêu sạch (sạch 30 chất) gồm tiêu đỏ, tiêu sọ, tiêu đen, tiêu xanh, tiêu xanh chuỗi, tiêu xanh sấy khô, tiêu vàng, tiêu đa màu, tiêu xanh ngâm mắm, tiêu xanh chua ngọt… và các dòng tiêu VietGAP.

Đáng chú ý, bộ 3 sản phẩm hồ tiêu đỏ, hồ tiêu sọ, hồ tiêu đen Lệ Chí được công nhận là sản phẩm nông nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh. Tháng 3/2019, tổ chức Chứng nhận quốc tế Control Union cấp chứng nhận hữu cơ USDA và EU cho các sản phẩm hồ tiêu của HTX.

Nông dân Lê Trung Tín (thôn 5, xã Nam Yang) có 3 ha hồ tiêu, chăm sóc với phương pháp truyền thống. Hơn 3 năm trước, anh đưa vườn tiêu gia nhập HTX, chăm sóc theo phương pháp hữu cơ. Vụ vừa rồi, trong bối cảnh hồ tiêu chết đồng loạt, nhưng vườn anh vẫn thu được 6 tấn/ha.

Anh Tín cho biết: “Nếu tiêu thường, chỉ được 40.000đ/kg, còn tiêu của tôi bán với giá 90.000đ/kg. Nếu không vào HTX, canh tác theo phương pháp hữu cơ, có lẽ vườn tiêu của tôi cũng không còn. Vui nhất là mới đây, vườn tiêu của tôi đã được chứng nhận đủ tiêu chuẩn VietGAP”.

Để có được thành công, ông Nguyễn Tấn Công- Chủ tịch HĐQT HTX Nam Yang cho biết: Ngay sau khi thành lập, bà con nông dân trong HTX tích cực đi tham quan, học hỏi những mô hình sản xuất nông sản hữu cơ, nông sản chất lượng cao tại các tỉnh, tham gia các hội nghị, hội thảo, gặp gỡ các chuyên gia trong và ngoài nước về nông nghiệp hữu cơ… Qua đó, tích lũy kinh nghiệm, kiến thức để triển khai vào sản xuất của HTX.

“Mặt khác, chúng tôi cũng đã mạnh dạn tiếp cận những doanh nghiệp thu mua nông sản sạch chất lượng cao, nông sản hữu cơ của các Công ty Nedspice, Gia vị Sơn Hà, Hồ tiêu Việt… nhằm tìm kiếm đầu ra ổn định với giá tốt”- ông Công cho biết.

Sau một thời gian học hỏi, đến niên vụ 2017- 2018, HTX Nam Yang đã có một vườn tiêu 1,5 ha được Tổ chức Chứng nhận quốc tế Control Union cấp chứng nhận đạt tiêu chuẩn hữu cơ của Mỹ và EU. Toàn bộ sản lượng gần 7 tấn của vườn tiêu được Cty TNHH Hồ tiêu Việt bao tiêu với giá 120.000 đ/kg, cao hơn so với giá thị trường tới gần 2 lần.

Với thành công ban đầu đó, HTX tiếp tục đẩy mạnh việc mở rộng quy mô sản xuất tiêu hữu cơ. Trong niên vụ 2018- 2019, HTX đã có gần 16 ha tiêu đạt tiêu chuẩn hữu cơ của Mỹ và EU, với sản lượng gần 60 tấn. Trong đó, 4,6 ha được Cty TNHH Hồ tiêu Việt liên kết bao tiêu với giá đầu giá là 85.000 đ/kg; 4,8 ha liên kết bao tiêu với Cty Gia vị Sơn Hà (giá đầu giá 82.000 đ/kg).

Giá bao tiêu có giảm nhiều so với niên vụ trước, là do ảnh hưởng từ thị trường khi giá tiêu nói chung tiếp tục giảm mạnh, nhưng vẫn cao hơn gần 2 lần so với giá thị trường (hiện chỉ còn 43.000-44.000 đ/kg). 6,5 ha tiêu hữu cơ còn lại, HTX đang tích cực tìm đối tác tiêu thụ.

Ông Trương Phước Anh – Giám đốc Sở NN-PTNT Gia Lai: “Trong bối cảnh hồ tiêu Tây Nguyên bị dịch bệnh chết trên diện rộng làm nông dân thua lỗ nặng nề, mô hình trồng tiêu sạch theo hướng hữu cơ bền vững như HTX Nam Yang đáng khuyến khích. Sản phẩm hồ tiêu của HTX đã được các thị trường khó tính như Mỹ, EU chấp nhận, với giá cao gấp đôi giá thị trường hiện tại”.